Аутори:
1. Dragana Rabat, Republic of Srpska, Bosnia and Herzegovina
2. Midhat Jašić, Univerzitet u Tuzli, Tehnološki fakultet, Federation of Bosnia and Herzegovina , Bosnia and Herzegovina

Апстракт:
Uvod: Danas su česte probavne smetnje uz simptome kao što su nadutost, bolovi u stomaku, poremećaji pražnjenja crijeva, a dodatne teškoće nastaju kod sindroma iritabilnog crijeva (IBS). Kao takvih stanja često se uvodi dijetoterapijski pristup sa smanjenim sadržajem sastojaka prepoznatih pod nazivom FODMAPa. Cilj rada: Prikupiti, sistematizirati i analizirati podatke o primjeni FODMAP dijete kao i podatke o pozitivnim potencijalima u tretmanu određenih bolesti i stanja vezanih za probavu i metabolizam hrane. Rezultati i rasprava: FODMAP je skraćenica od fermentabilni oligosaharidi, disaharidi, monosaharidi i polioli koji se slabo apsorbiraju u tankom crijevu. Oni uključuju kratkolančane oligosaharidne: polimere fruktoze (fruktane) i galaktooligosaharide-GOS (stahiozu i rafinozu), disaharide (laktozu), monosaharide (fruktozu), te šećerne alkohole (sorbitol, manitol, ksilitol i maltitol). Većina FODMAP-a je prirodno prisutna u hrani. Zastupljeni su u mnogim vrstama voća, povrća, mlijeka, žitaricama i njihovim prerađevinama. Takvi sastojci ne resorbuju se u tankom crijevu. U debelom crijevu podliježu bakterijskoj fermentaciji, pri čemu dolazi do stvaranja gasova. Posljedice su nadutost, bolovi, poremećaji pražnjenja crijeva, posebno kod osoba koje boluju od sindroma iritabilnog crijeva (IBS) i drugih funkcionalnih gastrointestinalnih poremećaja (FGID). Kao dijetoterapijski pristup uvodi se ishrana sa smanjenim sadržajem FODMAPa. Njena dugoročna primjena može imati štetan utjecaj na crijevnu mikrobiotu i dovesti do energetskih i nutritivnih disbalansa. Zaključak: Da bi efikasnost dijete bila što veća i da bi se izbjegli rizici koje ona nosi sa sobom potrebno je da njeno provođenje bude pod nadzorom vještog i iskusnog nutricioniste. Potrebna je edukacija pacijenta u smislu promjena životnog stila, načina prehrane i prepoznavanja namirnica koje izazivaju simptome bolesti. Bolje označavanje sadržaja FODMAPa na pakovanju hrane bi olakšalo pacijentima izbjegavanje rizičnih proizvoda.

Кључне речи:
FODMAP,gastrointestinalni poremećaji

Тематска област:
Савремени приступи у здравственој њези

Датум пријаве сажетка:
21.03.2022.

Конференцијa:
Међународна научна конференција - Знањем до здравља САНУС 2022.